"De weg naar complexe onderhandelingen is geopend". Na het bekijken van de uitspraken van de leiders van de VS, Oekraïne en Europa tijdens de top van gisteravond, is dit mijn directe gevoel. Het lijkt erop dat de uitkomst van de gesprekken tussen de VS, Oekraïne en Rusland is: 1. De VS zal samenwerken met Oekraïne en Rusland en aanzienlijke hulp bieden op het gebied van veiligheid (waarschijnlijk vergelijkbaar met de vijfde clausule van de NAVO); 2. Trump heeft het idee opgegeven om direct een vredesakkoord te bereiken zonder een wapenstilstand, en gelooft dat men kan onderhandelen terwijl men ook vecht; het lijkt erop dat wat men op het slagveld niet kan krijgen, men ook niet aan de onderhandelingstafel kan krijgen; 3. Er wordt onmiddellijk gewerkt aan de voorbereiding van een trilaterale bijeenkomst tussen de VS, Rusland en Oekraïne, en zelfs een toekomstige vierpartijenbijeenkomst tussen de VS, Rusland, Oekraïne en Europa is mogelijk. Strikt genomen zijn deze punten geen resultaten, maar eerder een consensus over de houding en de ondergrenzen waarmee men met Rusland zal onderhandelen. Hoe moeten we deze uitkomst van de gesprekken bekijken? Optimistisch is dat Trump begint in te stemmen met het bieden van veiligheidsgaranties aan Oekraïne, en zelfs Trump heeft aangegeven dat Poetin dit ook zal accepteren (Trump heeft Poetin gebeld tijdens de bijeenkomst van de VS, Oekraïne en Europa), en dat men onmiddellijk begint met de voorbereiding van de trilaterale bijeenkomst tussen de VS, Rusland en Oekraïne. Dit alles wijst erop dat de betrokken partijen echt willen onderhandelen en al begonnen zijn met het bespreken van specifieke voorwaarden, wat een goed begin is. Hopelijk is een goed begin de helft van het succes. Aan de andere kant kan men ook pessimistisch zijn en zeggen dat het nog een lange weg is naar een echt vredesakkoord, maar het is normaal dat een wapenstilstand of zelfs een vredesakkoord veel rondes van overleg vereist. Het is moeilijk om te verwachten dat één bijeenkomst duidelijke resultaten oplevert. Ik denk terug aan de Koreaanse Oorlog, die meer dan een jaar duurde, en de wapenstilstand die meer dan twee jaar werd besproken. Naarmate de tijd verstrijkt, is de kans op een wapenstilstand of zelfs een vredesakkoord tussen Rusland en Oekraïne steeds groter. De kern is dat beide partijen het zich niet langer kunnen veroorloven om door te gaan, en dat de publieke opinie verlangt naar een einde aan het conflict.